مصاحبه رضا مهدوی با بردیا صدرنوری (مدیرمسئول موسسه فرهنگی هنری راد نو اندیش)
رادیو گفتگو برنامه ارغنون
پنچ شنبه 1400/10/09
شب شما به خیر دوستان عزیز، هموطنان گرامی
از شما دعوت میکنم با برنامه ارغنون از این لحظه همراه باشید:
ارغنون
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام و عرض ادب و درود بی‌کران به شما شنوندگان عزیز رادیو گفت و گو
برنامه موسیقایی ارغنون می‌شنویم که هر پنجشنبه شب ما به مدت یک ساعت در خدمت شما گرامیان هستیم.
موضوع امشب برنامه موسیقایی ارغنون درباره اهمیت جشنواره‌ها در قد و قواره‌هایی است که در طول سال بهش پرداخته میشود، اجرا میشود و از نظر کارشناسان موسیقی بسیار مهم است.
در حضور مهمان گرانقدری هستیم که سال‌ها تلاش کردند و برخی ازین جشنواره‌ها را برگزار کردند صحبت داشته باشیم.
جشنواره‌ها نماد مجسم فعالیت‌های هنری هستتند در گروه‌های مختلف که در ژانرها وگونه‌های مختلف موسیقایی درکشور که می‌تواند در رشد و بالندگی فرهنگ و توسعه شنیداری کمک شایانی داشته باشد.
شناسایی استعدادهای مختلف از گونه‌های مختلف موسیقایی در سن و سال‌های مختلف درجنسیت‌های مختلف در این جشنواره‌ها به عنوان رخداد مهمی تلقی میشود و در قد و قواره‌های مختلفی که بخش‌های خصوصی و دولتی برگزار کننده آنها هستند از گذشته تا کنون شاخص‌هایی را ایجاد کرده که نباید آنها را از چشم دور داشت.
شما شنوندگان همیشگی برنامه ارغنون مثل همیشه می‌توانید این برنامه را بر خط بشنوید به صورت خط آزاد از ایران صدا یا اپلیکیشن رادیو گفت و گو یا بهتر بگم برنامه کاربردی رادیو گفت و گو و ایران صدا و پیامک 300001035 در خدمت شماست مثل همیشه از نقطه نظر شما می‌توانیم بهره ببریم و تلفن روابط عمومی صدا و سیما که162 برای شما عزیزان هست که صحبتها با کارشناسان در میان بگذارید که به ما برسونند که ما بتوانیم برنامه موسیقی بهتری روهر هقته برای شما داشته باشیم.
خوب میهمان گرانقدر ما تشریف آوردن
جناب آقای دکتر بردیا صدرنوری آهنگساز و پیانیست
از همین‌جا سلام و عرض ادب و شب بخیر دارم خدمتشون خیلی خوش آمدید.
دکتر صدرنوری: به نام خدا: سلام میکنم خدمت شما جناب آقای مهدوی عزیز و همه شنوندگان فرهیخته و شریف برنامه ارغنون.
مجری: بزرگوارید عرض ادب و احترام داریم قبول زحمت کردین تشریف آوردید.
شما سال‌ها تلاش‌های ارزنده در عرصه‌های مختلف موسیقی در کنار دیگر فعالیت‌های زندگانی که دارید موسیقی را سرلوحه قرار دادید و این خیلی مهمه کسی که خودش موسیقی‌دان باشد و مسئولیت‌هایی رو بپیذیرد و این مسیولیت هم در بخش خصوصی بدون حمایت‌های دولتی باشد، خوب به طور مضاعف به چشم میاد و تحسین برانگیزه. اگر موافق باشید مقدمه‌ای شروع کنیم که اساس این جشنواره‌هایی که شکل می‌گیرد در کشور ما جشنواره‌هایی که شروع شد زود تمام شد، شروع شد همچنان ادامه دارد، شروع شد و وسط کار تفاوت‌هایی درش ایحاد شد بخواهیم یک رصد بکنیم حداقلش 3 4 دهه خودمان این جشنواره‌ها واقعا چه تاثیری در رشد و نمو جامعه موسیقای ما میتوانند داشته باشند؟
دکتر صدرنوری: همانطور که شما در مقدمه صحبتها فرمودید به هر حال جشنواره‌ها در تمام کشورهای دنیا یک رویداد فرهنگی هنریست که معمولا سعی می‌شه در اون تلاش یک سال فعالیت فرهنگی هنری دریک ژانر خاص در یک حوزه هنری خاص یا فرهنگی خاص و حسب موضوع به منصه ظهور برسد و همه بتوانند از آن استفاده بکنند این جشنواره‌ها بارها بسته به اینکه حالا جشنواره رقابتی باشد یا غیر رقابتی، طبیعتا مخاطبین خاص خودش را دارد و شرکت کنندگان خودش را.
در کشور عزیز ما جشنواره‌های متعددی برگزار میشود بعضی‌ها فقط عنوان جشنواره را یدک می‌کشند بعضی‌ها تلاش میکنند یا البته قبل از این دوره دو ساله کرونا تلاش می‌کردند که بتوانند یک جایگاهی در حوزه فرهنگ و هنر کشور پیدا کنند اما یک نکته اساسی که وجود دارد و من به‌عنوان کسی که سال‌هاست در این حوزه کار میکنم چه در زمینه برگزاری جشنواره‌ها چه در حوزه مطالعه آسیب شناسانه حوزه فرهنگ و هنر چیزی که به چشمم می‌خورد اینه که ما کمتر هدفمند جشنواره‌ها رو تعریف کردیم یا برگزار می‌کنیم.
بسیاری از جشنواره‌ها را فقط برگزار می‌کنیم که بگوییم جشنواره داریم بدون اینکه با یک نگاه آسیب شناسانه یا یک برنامه مدون راهبردی بخواد این جشنواره تعریف شده باشد و اینکه بعد حالا که برگزار شد حالا چه استفادهای ازش خواهد شد یا چه فیدبکی در جامعه خواهد داشت. این موضوعی‌ست که خیلی قابل بحث است و حالا تا هر چقدرحوصله این برنامه اجازه بدهد من در خدمتم به شکل ریزتر بحث کنیم .
مجری: این واژه هدف خیلی مهمه انسان باید در زندگی هدف داشته باشد برای هر کاری، باری به هرجهت هر حرکتی را انجام ندهد و مخصوصا جشنواره‌ها که بودجه‌هایی را می‌طلبد حالا چه دولتی باشد چه خصوصی باشد. اینها باید به گونه‌ای مصروف بشه که یک خروجی درستی را متصور باشیم چون اگر به آن نمی‌رسیم حداقل تکلیف را درست انجام داده باشیم.
چند در صد از جشنواره‌های موسیقی در کشور ما حقیقتا اینگونه بوه که بیلان کاربوده تا اینکه اون خروجی لازم رو بخواهند ازآن بدست بیاورند؟ و فقط در حد چند هدیه دادن سکه دادن و لوح در آینده این افراد در گروه‌های مختلف بتوانند در یک جایی جایابی و کاریابی داشته باشند؟
دکتر صدرنوری: ببینید جشنواره بخشی از یک پکیج یا یک مجموعه فعالیت در حوزه فرهنگی و هنریست همانطور که الان این برنامه یک جزیی از برنامه‌های مختلفی درحوزه فرهنگ وهنر ویا موسیقی می‌تواند تعریف بشود.
این جشنواره‌ها متاسفانه عمدتا موفق نیستند. ببخشید من نمی‌خواهم خیلی منفی حرف بزنم اما به هر حال باید به واقعیت بپردازیم. خوب قله‌ی جشنواره‌های ما در کشور جشنواره فجر هست. ما خوب در حوزه موسیقی می‌بینیم که این جشنواره حداقلش شاید جایگاهی که در 10- 15 سال قبل رو داشت دیگر ندارد.
چه از منظر شرکت کنندگان چه از منظرخود نوع برگزاری جشنواره جایگاهی که وجود دارد که خوب البته تابع همه مسایلی که روی موسیقی و هنر تاثیر میگذاره هست اما باید توجه داشته باشیم یک کشور با قدمت فرهنگی بسیار طولانی مثل کشور ایران باید در شأن این نام در شأن این قدمت شما جشنواره تعریف کنید. اینه که من فکر میکنم ما اگر از این قله که ما جشنواره فجر را به‌عنوان قله در کشور تعریف می‌کنیم می‌توانیم متوجه بشیم که در باقی جشنواره‌ها چه می‌گذرد. ما خودمون به نوبه خودمون سعی کردیم در بخش خصوصی بیاییم با یک نگاه آسیب شناسانه جشنوارهای رو تعریف بکنیم که شاید آن مشکلات رو نداشته باشیم.
6 سال هم شما مستحضر هستید برگزار کردیم که حالا بعد بیشتر خواهیم پرداخت اما دقیقا من تأکید میکنم باید بدانیم جشنواره رو برای چه میخواهیم برگزار بکنیم و چه جامعه هدفی را قرار است این جشنواره مورد خطاب قرار بدهد و از دستاورد جشنواره چه کسانی قرار هست استفاده کنند؟ از سیاست گزاران حوزه فرهنگ و هنر در کشور تا یک بچه در یک خانواده که دوست دارد موسیقی فرا بگیرد؟ چون ما در حوزه موسیقی هستیم بیشترین مثالم موسیقی خواهد بود، تا یک بچه‌ای که آمده در جشنواره مثلا نوای خرّم شرکت کرده 5 سالشه و به اذعان داوران این یک پتانسیل خوب در حوزه موسیقی دارد و این چجوری نباید رها بشه در حوزه فرهنگ وهنر؟ وکی باید توجه کنه به این مسأله؟ مباحثی است که حالا فکر میکنم در ادامه صحبت می‌توانیم به آن بپردازیم.
مجری: اشاره کردید به جشنواره موسیقی فجر که در طی سال هایی واژه بین المللی را هم یدک کشید عدهای موافق و عدهای مخالف بودند که سال‌های بعد حذف شد.
فکر میکنید که این جشنواره اون سال‌های که یک بلندایی داشت اما همون سال‌ها هم مورد انتقاد بود وهمیشه با جشنواره فیلم فجر مقایسه شد که همچنان این کوتاهی بلندی خیلی خودش را نشان میدهد از هر جهت ما به اینها نمی‌خواهیم خیلی کار داشته باشیم و ما از این منظر میخواهیم بپردازیم که اگر مسئولان نگاهشون این بوده که یه جشنی را میخواهیم برگزار کنیم در یک رده خاص و در یک دهه خاصی و سهمی داشه باشیم در این جشن و پایکوبی پس قرار نیست خروجی داشته باشد و هدف اصلا این نبوده که سیاست گذاری از آن استنباط بشود یا افرادی که جایزه می‌گیرند یا رقابتی بوده یا نبوده اگر خارجی‌هایی آمدند و رفتند یک مهمانی بزرگ بوده یک جشنی بوده چرا این انتظار را دارید و فستیوال گونه به گونه‌ای نگاه بکنید که جشنواره‌های اختصاصی که در طول سال یا اجرا می‌شدند یا بعدها به وجود آمدند چرا همچین خروجی‌هایی می‌خواهد هدف چنین چیزی نبوده، باز ما می‌توانیم انتقاد کنیم یا خیر؟
دکتر صدرنوری: ببینید ما حتی اگر بخوایم مهمانی برگزار کنیم باید مهمانی در شأن ملتمون و در شأن فرهنگمون که من فکر میکنم اگر با نگاه مهمانی هم بهش توجه کنیم، به نگاه جشن هم توجه کنیم چه در اون سال‌ها و چه الان که دیگر خیلی قابل بحث نیست فاصله داریم با این موضوع.
مجری: بله
دکتر صدرنوری: ببینید حداقلش این هست که باید در جشنواره شما بتوانید یک نمونه کوچکی ازیک کل را که بیانگر فرهنگ و هنر کشورتونه نمایش بدهد. آیا موفق شدیم اینکارو بکنیم؟ شاید با حضور برخی چهره‌ها در گذشته در جشنواره یا بعضی گروه‌ها این را می‌توانستیم بگوییم که حال یک حداقلی را نشون میدهیم ولی قطعا هر چی جلوتر رفتیم این حداقلی به صفر وحتی یک جاهایی به زیر صفر رسید.
مجری: خیلی خوب. ما در بدو برنامه شمارا خسته نکنیم یکی از کارهای زیبای شمارو بشنویم.
(پخش موسیقی)
مجری: خیلی خوب. پیانو نوازی شما بود جناب دکتر بفرمایید:
دکتر صدرنوری: آهنگ اول از آلبوم مهر و ناز که این آلبوم را تقدیم به همسرم کردم.
مجری: بسیار عالی
دکتر صدرنوری: بداهه نوازی پیانو هست که 5 ترک دارد: مهر، ناز، بامداد ، نیمروز و بعد هم شامگاه
که در اصل این 5 ترک دو ترک اول در اصفهان و 3 ترک بعدی در ماهور
مجری: خوب در برنامه‌ی رسانه‌ای، رادیویی و خیلی ممکن نیست تمام این قطعات پخش بشه و خیلی تقصر ما نیست عذر خواهی میکنم این توضیحاتی که دادین رو شنونده‌ها باید حتما بشنوند تا بیشتردرک بکنند.
دکتر صدرنوری: خواهش میکنم
مجری: آقای صدرنوری عزیز جشنواره نوای خرّم یک اتفاق مهم بود دراین دو سال کرونا گویا وقفه ایجاد شد که دلیلش هم موجه هست. یک توضیح می‌فرمایید:
دکتر صدرنوری: خوب مستخضرهستید جشنواره نوای خرّم مزین به نام استاد همایون خرّم آهنگساز بزرگ کشورمان بود و رده سنی کودک و نوجوان را پوشش می‌داد و ما براساس یک آسیب شناسی که من خودم در سال 1385 تا 1390 انجام داده بودم روی جشنواره ها، روی موسیقی و روی آموزش موسیقی چند خلا دیدم یک این بود که ما موسیقی کلاسیک ایرانی یا موسیقیمون که به اصطلاح موسیقی اصیل ایرانی می‌گویند مورد غفلت یا ظلم قرار گرفته در کنار انواع و اقسام موسیقی‌ها که پخش میشود از صبح تا شب و جوان‌های ما می‌شنوند و ریشه موسیقی ما هست این یک نقطه ای هست که ما باید بهش بپردازیم در نوای خرّم به این پرداختیم دومین بحث، بحث رده سنی بچه‌ها بود که همانطور که عرض کردم بچه‌های 5 سال تا 18 سال یعنی دقیقا رده سنی کودک و نوجوان جامعه هدفمان بودند به این دلیل که هرچه سرمایه گذاری هنری روی این نسل انجام بشود روی این سن و سال انجام بشود ما بعدها برکاتی را در زندگیمون، در آرامش زندگیمون و در آرام بودن جامعه مثل خیلی جاهای دیگر می‌توانیم ببینیم و لمس کنیم. همچنین توجه به اجراهای گروهی و ارکسترها بود که ما در این حوزه توانستیم آموزشگاه‌ها را فعال کنیم. خیلی ارکسترهای زیادی تشکیل شد. در آخرین دوره جشنواره ما بالای 200 آموزشگاه گروه فرستاده بودند.
مجری: به گونه رقابت؟
دکتر صدرنوری: بله به گونه‌ای رقابت هم انجام شده بود و یک نکته مهم اینکه ما در کشور به پیانوی ایرانی و ویولن ایرانی توی جشنواره‌ها بخصوص جشنواره موسیقی جوان پرداخته نمیشود. ما در جشنواره خرّم خیلی تلاش کردیم که روی پیانو ایرانی ویولن ایرانی تشویق کنیم و مانور بدهیم برای همین هم شما دیدید بسیاری از بچه‌ها که شرکت کرده بودند در این دو تا ساز فعالیت می‌کردند که بر اساس این آسیب شناسی این جشنواره تعریف شد. آخرین دوره هم که سال 98 برگزار شد درست قبل از اپیدمی کرونا 3500 شرکت کننده داشتیم.
مجری: بله
دکتر صدرنوری: که حالا باز من در ادامه راجع به این اگر لازم باشد توضیحاتی خدمتتان خواهم داد.
(ارتباط تلفنی/ رامین صفایی)
در خدمت جناب آقای بردیا صدرنوری هستیم از موسیقی‌دانان و پیانیست مطرح جامعه و شخصیتی که بسیار به نوجوانان و جوانان می‌پردازند و به گونه‌ای سرمایه‌های شخصی خودشان را هم مصروف میکنند بخصوص دربرگزاری جشنواره نوای خرّم.
داشتیم صحبت می‌کردیم و در ادامه می‌خواهم جناب دکتر یک سوال داشته باشم که:
این دو سال کرونا خوب شما ملاحظه کردید بچه‌های مردم از سراسر کشور می‌خواهند بیایند و فرمودین 3500 نفر حضور پیدا میکنند و مدیریت اینها در این دوران کار سختی بود. قرار بود که امسال اجرا بشود، امسال هم نشد. دلیلش چه بود؟
دکتر صدرنوری: خوب دلیلش بهتر از می‌دانید که شرایط کرونا آرام نگرفت و ادامه پیدا کرد و خوب جشنواره برگزار کردن، کار سادهای نیست. یک برنامه‌ریزی تقریبا یک ساله می‌خواهد و شما بسیاری از برنامه ریزی‌ها را به خاطر اینکه فضای زمانی کارتان و فضای اجرایی فرهنگ و هنر در کشور تابع شرایط کرونا ناشفاف بود نمی‌توانستید برنامه‌ریزی بکنید. مثلا شما نمی‌توانستید سالن بگیرید بخاطر اینکه مشخص نبود. البته ما در ستاد اجرایی جشنواره خیلی بحث کردیم برخی از دوستان من اعتقاد داشتند که ما جشنواره را برای اینکه دچار فراموشی نشود به هر قیمتی به هر روشی برگزار بکنیم حتی شده در فضای مجازی. منتهی جمع بندی نهایی این شد که این اتفاق نیفتد به دلیل اینکه من عرض کردم ما محوریت یا یکی از اصول جشنوارمون اجرای زنده در حضور داوران جشنواره بود که خوب این شش دوره اینگونه عمل کردیم و بنابراین نمی‌خواستیم برویم مثل بسیاری از عزیزانی که دیدید در فضای مجازی هر صبحی پاشدند یک جشنوارهای مثلا رخ داد چون نمیشود واقعا ممیزی کرد .
مجری: اصلا به طور عجیبی گفت و گوها زیاد شد، اجراها زیاد شد.
دکتر صدرنوری: بله نمیشود خیلی ممیزی کرد و حالا باز من فکر میکنم گفت و گو در فضای مجازی خوب هست شما مثلا می نشینید صحبت میکنید اما موسیقی که با گوش سر و کار دارد با نت سرو کار دارد با فرکانس سرو کار دارد، ما یک مکالمه‌ای که میخواهیم منو شما صحبت کنیم حتی اگرسیستم مان قطع هم نشود ممکن است گاهی اوقات صداهارا خوب نشنویم، حالا ما میخواهیم موسیقی بشنویم و بعد موسیقی را داوری کنیم .طبیعتا نمیشود بسیاری از زوایا را در فضای مجازی تشخیص دهیم.
این بود که به جمع بندی رسیدیم اینکار را نکنیم امیدواریم که برای 1401 این شرایط آرام بگیرد و با دلی شاد بتوانیم شرایط کرونایی را پشت سر بگذایم و جشنواره هفتم را برگزار کنیم .
مجری: پس در فکر آن هستید که ادامه دهید؟
دکترصدر نوری: بله بله ما حتی تغییراتی در برای جشنواره چون در جشنواره شما شاهد بودید میامدیم از بچه ها 2تا 3تا اجرا می‌گرفتیم بچه ها برامون ضبط می‌کردند و می‌فرستادند و بر اساس آن یک داوری اولیه می‌شد و بعد می‌رفت برای اجراهای زنده و میامدند تهران و در حضور داوران اجرا می‌کردند و در نهایت برگزیدگان انتخاب می‌شدند.
برنامه‌ای که داریم که در این ایام تعطیل روی آن کار شد این هست که جشنواره مختص به 2 تا 3 تا اجرای بچه‌ها نشود و ما در طول سال بتوانیم بچه‌ها را رصد بکینم که شرکت کننده‌ها و هنرجویان ما همیشه بتوانند خودشون را روی فرم نگه دارند و حداقل 5، 6 قطعه را در طول سال در سبک‌های مختلف تمرین بکنند. اینگونه هم ما خیالمان راحت تر هست و هم آنها بیشتر برای شرکت در جشنواره تلاش کردند.
مجری: جناب آقای حسین علیزاده مصاحبه‌ای داشتند که خوب اخیرا هم بخشی از آن در روزنامه ایران یکی دو هفته پیش چاپ شد، نظرشون این بود که به هر شکل این باید برگزار بشود و بالاخره این فضای مجازی امکانی‌ست که نباید قطع بشود و قطع شدن شاید مسائلی رو به وجود بیاورد که بعدا جبران آن سنگین باشد.
ایشان یک نگاهی داشتند و نگاه شما هم این‌طرف قضیه هست. ما بینابین این دو دیدگاه را نمی‌توانیم بگیریم و برایندی از آن بخواهیم حاصل کنیم. امکان دارد خدای نکرده این موضوع کرونا ادامه پیدا کند. تا چه حد میخواهید این صبر و پایداری را داشته باشید تا بخواهیم به شرایط مطلوب برگردیم؟
شاید ما مجبور بشویم که به این شرایط تن دهیم و مباحثمان را جلو ببریم. شما تصمیم می‌گیرید که جشنواره را با این شرایط برگزار نکنید یا به هر حال با یک مکانیزمی ورود پیدا بکنید؟
دکتر صدرنوری: اولا ما بسیار امیدواریم و امیدمان به خداوند بزرگ هستش که این شرایط سریع‌تر بهبود پیدا کند و تلاش‌هایی هم که دارد صورت می‌گیرد و من همین‌جا از عزیزانی که در حوزه درمان کشور بسیار تلاش میکنند به‌عنوان یک ایرانی قدردانی بکنم.
نکته‌ای که وجود دارد این هست که حرف استاد علیزاده کاملا نکته درستی است. ببینید در جامعه‌ای که ما شاید به تعداد انگشتان دست نتوانیم یک رویداد فرهنگی هنری خوب را برگزار کنیم، خوب نباید اینها تعطیل بشود و این کاملا درسته اما من همچنان اعتقاد دارم به هر قیمتی هم نباید برگزار شود مگر اینکه بگوییم دیگر رقابتی در آن نداریم.
یعنی ما نیاییم بر اساس چیزی که در یک اتاق در بسته می‌شنویم داوری کنیم.
مجری: یعنی نگاه یک جشن را داشته باشیم.
دکتر صدرنوری: بله ضمن اینکه اجراهای گروهی را دیگر تقریبا از دست میدهیم چون ما اصلا هدفمون این هست که در این فضای کرونا بچه ها ترغیب نشوند بروند دور هم جمع بشوند و خدای نکرده یک اتفاق ناگوار براشون بیبفتد و ما شرمنده ی خانواده‌ها باشیم. این هست که امیدواریم این اوضاع بهتر بشود و اگر نشد، به هر حال جایگزین‌هایی داریم که روی آن فکر می‌کنیم.
مجری: بسیار عالی. یکی دیگر از موسیقی‌های شمارو می‌شنویم و توضیحتان را کامل‌تر می‌کنیم.
دکتر صدرنوری: خواهش میکنم
(پخش موسیقی)
مجری: خیلی خوب. پیانو نوازی شما بود لطفا در این مورد هم توضیح دهید.
دکتر صدرنوری: بله ترک دوم از همان آلبوم مهر و ناز هست که در اصفهان بود و امیدوارم که دوستان از طریق مطلوب، از طریق پلتفرم‌ها بتوانند دسترسی داشته باشند و بشنوند ولذت ببرند.
مجری: آقای صدرنوری گاهی اوقات انسان متعجب میشود که برخی از موسیق‌دان‌های برجسته ما نکات درستی را از طریق جراید، مطبوعات، خبرگزاری‌ها یا رسانه‌ها انعکاس می‌دهند صحبتهای انتقادی خوبی را دارند نوک پیکان تیزشان آن سمت میرود و برای مسئولان بالا دستی خوب و راه‌گشاست و یک جور طمأنینه و قوت قلب برای دیگران، همکاران، استادان و شاگردانشان میدهد ولی در بعضی جاها که باید ورورد دقیق بکنند، نمی‌کنند. خوب یک بحث اینکه چند استاد بیایند در مورد جشنواره‌ها نگاه خوبی داشته باشند ولی در جشنواره‌های دیگر خودشون حضور نداشته باشند یا اعتنا نکنند یا دربین جشنواره‌ها بگویند که این جشنواره هست و ما هستیم و اگر فلان کس باشد ما هستیم و اگر نباشد ما نیستیم و به نوعی بدنهی دولتی را دچار تنش میکنند که مدیران نمی‌دانند چگونه باید مدیریت کنند به گونه‌ای که می‌خواهند اخلاق مداری کنند و هوای همه‌ی هنرمندان را هم داشته باشند.
یک بخشی هم خانه‌ی موسیقی هست که عدهای اعتقاد دارند در این تنش‌ها به نوعی همراه مستقیم و غیر مستقیم هستند و عدهای می‌گویند نه اینها دارند همراهی میکنند و بازوی اجرایی مدیران هستند.
این دو طیف همیشه انتقاد دارند وهر چه هم صحبت میشود به نتیجه نمی‌رسد. بالاخره هم فضای توجیه باز هست و هم مباحث دیگر. نگاه شماچیست؟ واقعا تا کی می‌توان اینگونه جلو رفت و این زحمات بخش خصوصی و دولتی برای جشنواره‌ها میرود ولی ما بعد از 30 سال بیایم بگوییم که دستاوردی نداشتیم و نهایتا معطوف میشود به یک روزنه، که آن روزنه هم به نوعی برمی‌گردد به خود ما هنرمندان. خیلی دولت مردان را نمیشود مقصر دانست هرچند که آنها هم متاثر از این رفتار چندگانگی هستند و در نهایت می‌خواهند تصمیم بگیرند که نه سیخ بسوزد نه کباب.
دکتر صدرنوری: ببینید ما در حوزه تخصصی هنری ما، که موسیقی هست متاسفانه دچار یک نوع بلاتکلیفی هستیم و این بلاتکلیفی از بالاترین نقطه تصمیم گیری فرهنگی و هنری ما دیده میشود تا من موزیسین. من فکر میکنم همیشه در همه‌ی نظام ها، حاکمیت و تصمیم گیران آن حوزه باید یک مقداری تکلیف خطوط را مشخص کنند. اینکه من امروز بتوانم در این برنامه راجع به موسیقی حرفی بزنم و بعد جای دیگر نشود حرف زد، اجرای موسیقی یکجا خوبه و یکجا بد و هرکسی به خودش اجازه دهد بیاید تو سر موسیقی این کشور بزند، با احترامی که برای همه ی عزیزان قائل هستیم، خوب این بلاتکلیفی در همه ی حوزه‌ها هست.
این وسط هنرمندان عزیز و موزیسین‌های عزیزی که واقعا دغدغه دارند اساتید پیشکسوتمان هم هستند اما من فکر میکنم گاهی اوقات گم میکنند که ما کجا باید ورود کنیم.
انتقاد کردن خیلی خوب است و من خودم همیشه نگاه انتقادی دارم چون اصلا کارم هست یعنی من نوع تحصیلم ونوع کارم نگاه آسیب شناسانه هست، برای همین همیشه انتقاد میکنم اما راه هم ارائه میکنم. منی که میام به جشنواره انتقاد میکنم، یک نمونه‌‌ی جشنوره‌ای را می‌سازم که به همان جشنواره من هم بسیاری از عزیزان انتقاد کردند بعد که با آنها صحبت کردم بیایید خوب یک راه بدهید و بیایید یک کمک بکنید، جلو نیامدند.
مجری:راهکاری ندارند؟
دکترصدرنوری: خیر و اصلا یک عزیز آمد گفت که بچه را چه به موسیقی گلها. خوب ببینید این یک تفکر در حوزهی موسیقی ماست. از همان عزیز خواهش کردیم که خوب شما بفرمایید پنج تا کار برای حوزهی کودک بدهید ولی این اصالت موسیقی ما در آن باشد،که خبری نمیشود.
اینکه ما بیایم صحبت بکنیم که صحبتها خیلی متین هست و صحبتهای زیادی در جامعه مطرح میشود و موزیسین های بزرگ ما مطرح میکنند اما خیلی وقت ها آنجایی که باید مطرح کنند سکوت میکنند. من نمیدانم چرا؟ چه چیزی وجود دارد که من مثلا راجع به یک جشنواره انتقاد میکنم، راجع به یک کسی که به خودش اجازه میدهد به هنرمند و موسیقی کشور توهین میکند به حق میام جلوش می‌‍ایستم اما آنجایی که اتفاقا خودم میتوانم نقش ایفا بکنم مثلا در یک شورایی، در یک انتخاباتی، در یک انتخابات صنفی ای چشمانم را میبندم و نسبت به اتفاقاتی که در آن دارد رخ میدهد سکوت میکنم.
این را من نمیتوانم بفهمم. یعنی فکر میکنم که اگر ما صراحت لهجه داریم، اگر ما میخواهیم نقد وارد کنیم، اگر میخواهیم اصلاح بکنیم، باید از خودمون شروع بکنیم. همیشه در جشنواره خرّم یک گروهی کنار من می نشستند نکته در میاوردند که این جشنواره چه اشکالاتی دارد که سال بعد این اشکالات را نداشته باشند. نباید به من بر بخورد.
اگر مثلا در خانه موسیقی عزیزان ما نشستند که اتفاقا چند روز پیش آقای روشنروان صحبتی می‌کردند خیلی استقبال کردند از انتقادها. ولی من فکر میکنم انتقادها اول باید خود اهالی موسیقی که بزرگتر هستند از این حوزه انجام دهند.
حالا می‌رویم ریشه یابی می‌کنیم چه اتفاقی میافتد، می‌گویند مثلا ما در جشنواره پول نداریم و فلان کس آمده به ما کمک مالی کرده است ما هم باید یکجوری هوایش را داشته باشیم.
مجری: خیلی بده این موضوع.
دکتر صدرنوری: بله خیلی بده این موضوع .ببینید 364 جشنواره را خود ارشاد آمار داده که در سال 98 حمایت کردند. البته چون من اسم جشنواره خرّم را هم آنجا دیدم فهمیدم که اگر مثلا محبت کردند سری به ما زدند یا محبت کردند به ادارات استان گفتند پوستر این جشنواره را توزیع کنید، این را حمایت دانستند. که واقعا هم حمایت هست. من به عنوان کسی که اصلا روی سیستم دولتی حساب باز نکردم برای جشنوارم شاکر هستم قدردان بودم در زمان خودش و همیشه هم گفتم.
مثلا ما در دورهی آقای الله یاری که البته هنوز هم تشریف دارند که دفتر موسیقی بودند، تنها مدیری بودند که آمدند به جشنواره ما سر زدند و آمدند به جشنواره نگاه کردند و بعد در سال 98 کار قشنگی که کردند برگزیدگان جشنواره خرّم را در جشنواره‌ی فجر دعوت کردند. این حرکت، حرکت قشنگی بود و آدم باید قدردان باشد اما حمایت دولت از یک بخش خصوصی این نیست. ما هم دنبالش نبودیم.
مجری: خوب واژه حمایت وقتی میاد همه فکر میکنند که پول دادند.
دکتر صدرنوری: بله اینکه این اتفاق هست ولی حالا من این بخش صحبت را جمع بندی کنم اینه که هیچ کسی به اندازه اهالی موسیقی نمی‌تواند به اهالی موسیقی کمک کند و این فضا را حداقل ما برای خودمان تنگ‌تر نکنیم. با انتقادهای درستی که می‌کنیم با اصلاح اموری که حداقل دست خودمان هست، می‌توانیم حداقل یک قدم برداریم و آن موقع جلوی یاوه گویانی که به خودشان اجازه می‌دهند بیایند در ارتباط با موسیقی هر چیزی بگویند، می‌توانیم بایستیم.
مجری: خوب اینکه ما خود موسیقی‌دانان وقتی تن میدهیم و فکر می‌کنیم یک نفر همیشه می‌تواند رأس قرار بگیرد، حالا جمعیت هشتاد میلیونی ایران را کار نداریم جمعیت فراوان موسیقی‌دانی که تحصیل کرده‌اند، دانشگاهی هستند، مدیریت کردند، استعداد و توانایی و خلاقیت‌هایشان را در طول این سال‌ها نشون دادند ولی اینها اصلح نیستند و یا اینها نمی‌توانند مدیریت بکنند و حضور داشته باشند گاه سالی یک‌بار مشورتی از آنان نظر بخواهیم، این هم یک اشکال کار است که خوب عموما در جشنواره‌های ما اتفاق نمیفتند. خوب سه سال بود جشنواره فجر هم معاون هنری وقت واگذار به خانه موسیقی کرده بود و تیم بعدی آمدند انتقاد کردند و قرار بود که فضای شیشه‌ای باشد و همه چیز را انعکاس بدهند. نمیدانم چقدر اتفاق افتاد یا نیفتاد. خوب این هم باز برمی‌گرده به اینکه ما موسیقی‌دانان اهمیت نداریم وپشت هم نیستیم و تک تک حرف می‌زنیم و صداهامون چند صدایی نیست. یا اینکه از یک چیزهایی نگران هستیم و حرف‌هایی رو نمی‌زنیم یا زورمان نمی‌رسد جاهایی که زورمان میرسد انتقاد می‌کنیم. الان بدنهی دولت ضعیف است تا جایی که زورمان میرسد انتقاد می‌کنیم. به هر حال روزنامه‌ها و خبرگزاری و رسانه‌ها در اختیارمونه ولی خودمان به خودمان تا میایم انتقاد بکنیم، سریع واکنش نشان داده میشود سریع نامه نگاری میشود، شکایت میشود. اینها واقعا چگونه است و شما چطوری برداشت میکنید؟
دکتر صدرنوری: عرض کردم خدمت شما. من فکر میکنم بزرگترین کمکی که در حوزه موسیقی میتوانند انجام بدهند خود پیشکسوتان موسیقی هستند. با انتقادهای درستشان بیشتر در حوزهای که دست خودمان هست.
یعنی از بیرون کشور که همه انتقاد میکنند. وزارت ارشاد هم که چیزی قابل دفاع ندارد و دیکته نانوشته است. یعنی اتفاقا من فکر میکنم اگر سیستم دولتی ما کنار بایسته به حوزه‌های فرهنگ و هنر ورود نکند و همان نقش نظارت عالی و حمایتی خودش را ایفا کند، ما تکلیفمان معلومه. منتهی ایراد این‌جاست که یک جاهایی و یک کسانی ورود میکنند که این دخالت‌هاست که آدم بلاتکلیف می‌ماند.
ببینید من یک مثال در مورد اوضاع بزنم اگر اشکال ندارد. در حوزه کارهای مهندسی خودم. در یک سازمانی پروژه فناوری اطلاعات داریم. کسی آنجا مسئولیت گرفته است که میاید سوالی پرت می‌پرسد مثل این هست که در حوزه موسیقی و نوازندگی از شما بپرسند: ببخشید ساز شما کوک هم میشود؟
ببینید این سوال چقدر پرت هست در حوزه موسیقی کسی بیاد از شما که سنتور می‌نوازید بپرسد ببخشید ساز شما قابلیت کوک شدن هم دارد؟ این سوال چقدر پرته؟ شما چی می‌گویید؟ می‌گویید این آدم اصلا اوت هست در حوزه موسیقی.
حالا شما همچین فردی رو میایید می‌گذارید در جایی به‌عنوان مسئول فناوری اطلاعات بعد باید پروژه شما را تایید کند، باید نرم‌افزار شما را تأیید کند. چه چیزی از آن حوزه در میاد؟؟
ما این اتفاقات را در حوزه موسیقی هم داریم. دلیلش اینه که صرف موزیسین بودن، برای تصدی یک پست یا مدیر بودن کافی نیست. هزاران مسئله دیگر هم آن فرد باید توان داشته باشد حل کند.
مجری: خوب یکی دیگر از کارهای شمارو بشنویم و برگردیم مجددا صحبتمان را ادامه دهیم.
(پخش موسیقی)
دکتر صدرنوری: ترک سوم از آلبوم مهر و ناز در ماهور. بامداد
مجری: آقای دکتر صدرنوری تعدد جشنواره‌ها در قامت‌های مختلف که در ورودی برنامه گفتم قد و قواره‌ها، گونه‌های مختلف، جنسیت‌های مختلف، سن و سال‌های مختلف، واقعا انقدر نیاز هست که باشد؟ نیاز نیست که تجمیع بشود؟ این فراوانی به توسعه کمک میکند ؟
دکتر صدرنوری: ما چون مثل سایر کشورها موسیقی برایمان مثل هوا نیست، چون ما یک طیفی داریم که اعتقاد دارند، یک کسی مثل من اعتقاد دارم که موسیقی مثل هواست همانطور که انسان به هوا و به غذا نیاز دارد، به موسیقی هم نیاز دارد.
یک طیفی وجود دارد که می‌گویند موسیقی خوب است اگر اونجوری که ما بخواهیم انجام بشود.
یک طیفی هم که به هر دلیلی اصلا موسیقی را قبول ندارند و اسمش را هم نمی‌آورند. در یک همچین فضایی هر رویدادی اتفاق بیفتد که یک جوری به موسیقی ربط داشته باشد خوب است. اما در این بین به نظر من هنر سیاست گزاران حوزه فرهنگ و هنر هستش که بیایند اینها را سامان دهند. یکی را پیدا کردند مثل آقای صدرنوری حاضر شده بیاید تمام انرژی و سرمایه مجموعش را بگذارد وسط کار کند، بیایند به آقای صدرنوری که البته اینکار را کردند و آمدند با من صحبت کردند بعد از پنج، شش دوره که جشنواره جا افتاده بود، محبت کردند و این صحبت را کردند هرچند به جمع بندی نرسیدیم. که بیینند بپرسند آقای صدرنوری خوب تو چه موانعی را داری؟ من که دارم جشنواره برگزار میکنم، دیگر مراسم اختتیامیه تو پول نده و بیا من سالنش را بهت میدم یا سالن اجراها را در اختیارت می‌گذارم.
تو همه جور هزینه کردی حداقل پول سالن ندهید، من از سالنهای خودم بهت می‌دهم. بیان و کمک بکنند. بنابراین این تعدد جشنواره در کشور ما خوب هست مشروط به اینکه هدفمند باشد و من باز برمی‌گردم به آن حرف اول که یک نگاه کلانی به این حاکم باشد و جایگاه اینها را مشخص کند و عین یک پازل کنار هم اینها بتوانند چیده بشوند که ما یک دستاورد مثبتی داشته باشیم ولی فی نفسه شما در محیطی که به هر حال مجبوری بهانه‌ای برای اجرای موسیقی پیدا کنی که به موسیقی توجه بشود، فکر میکنم فعلا جشنواره‌ها مفید هستند.
مجری: خوب شما یک کار خوبی که کردید این هست که هر ساله به این فراوانی موضوع‌تان افزودید یعنی اینکه چندین شخصیت موسیقایی که اوایل فقط قرار بود از کارهای استاد همایون خرّم باشد چون بنام ایشان هست و چقدر هم زیبا و درسته اما شخصیت‌های موسیقی‌دان دوره‌های ایشان را هم یواش یواش آوردین در کتاب‌های آموزشی در هنرستان‌ها، مراکز آموزشی دولتی دارند فعالیت میکنند و اینکه این توسعه به نوعی روند ملودیک موسیقایی و روند فرهنگی ما رو بیشتر نشان میدهد که ما ایرانی‌ها ازچه قابلیت‌هایی در عرصه فرهنگ و هر و آئین‌هامون برخورداریم و حالا کودکان و نوجوانانمون را داریم بیش از پیش این شخصیت‌ها در عین اینکه اخلاق و دانش داشتند، هویت‌های هنری ویژه‌ای داشتند کمتر از شخصیت‌های برجسته دنیا دوره‌ای از موسیقی اروپا مثل بتهوون مثل شوپن و موتسارت و اینها کمتر که نیستند چه بسا در یک جایگاه‌هایی بالاتر هستند ما وقتی اسم استاد صبا را می‌بریم یک نابغه موسیقی است یا استادان دیگر که اسم بردیم اینکه در قامت یک تکنوازی یا گروه نوازی باشد یک منظره‌ای را ایجاد میکند که خانواده‌ها به آینده امیدوار می‌شوند که فرزندانشون به واسطه این فضای مجازی که دارد غلط میشود و ادبیات ما که دارد دچار مشکل میشود، اصلا فرهنگ خانواده ایرانی دارد دچار تزلزل میشود و ما صیانت بکنیم شما اعتقاد دارید که با موسیقی میشود این فرهنگ را حفط کرد؟ و دیرتر بگذاریم خراب بشود؟ به شرطی که کوکان ما درست فرود کنند وجشنواره ما هدفمند و درست نشانه‌گیری کند.
دکتر صدرنوری: اینکه ما جشنواره خرم به مرور توسعه دادیم چون برنامه داشتیم. یعنی نقشه راه داشتیم بنابراین شما دیدید در همین توسعه هم چه اتفاقی افتاد. راجع به این صیانت، اتفاقا من فکر میکنم صیانت در حوزه فرهنگ و هنر این نیست که ما برویم قفل بزنیم ما باید خوراک تهیه بکنیم برای بچه‌هامون. وقتی که شما می‌بینید 3500 نفر بچه میانید و دارند غوغای ستارگان می‌نوازند یا می‌خوانند، از کار آقای بدیعی می‌نوازند دارند از کار استاد صبا می‌نوازند، این یعنی چی؟ یعنی حداقل یک بخشی از زمانشان را به جای صرف کردن در اینستاگرام و فضای مجازی به موسیقی کشورشان پرداخته‌اند. حداقل ما توانستیم این انگیزه را ایجاد بکنیم. ببینید با پرداختن به داشته‌هایمان در حوزه شعر و ادبیات و حوزه موسیقی بهترین نقاطیست که می‌توانیم از فرهنگ و هنر کشورمون صیانت بکینیم.
مجری: در لحظات آخر ما زیر صدا از موسیقی شما استفاده می‌کنیم لطفا این موسیقی را هم معرفی بفرمایید.
دکتر صدرنوری: آلبوم دورها آوایی‌ست دونوازی پیانو و دودوک هست که دوست عزیزمون آقای صادق چراغی دودوک را نواختند.آهنگساز خوب کشورمون که در حوزه موسیقی نواحی هم بسیار تلاش کرده و این آلبوم یک کار دو نوازیست از من و آقای چراغی عزیز.
مجری: آقای صدرنوری عزیز هرکاری برنامه‌ریزی می‌خواهد این جشنواره‌ها با هر قد و قامتی که هست بسیار مهمه. ما داریم نتیجه گیری می‌کنیم که بودنشون بهتر از نبودنشون هست، کاستی‌ها باید به مرور زمان حل بشود، اتاق فکرها باید باشد، بخش پژوهشی در هر جشنوارهای باید وجود داشته باشد.چه پیدا و چه ناپیدا از پشت پرده افرادی باشند نظارت بکنند و کتابچه‌هایی را تألیف بکنند و بعد اینها مواردی بشود بند بند بشود روی آن کار بشود حتی دیگرانی بیایند درست رصد بکنند. فکر میکنید چقدر ما بضاعت این موضوع را داریم؟ وقتی بحث جشنواره فجر می‌کنیم که بعد ار 15 سال تازه اوضاع خراب‌تر شده و به یک تکرار افتادیم، چه انتظاری از جشنواره خصوصی هست که شاید یک زمانی دیگر توان نداشته باشند.
دکتر صدرنوری: همین‌طوره. ببینید در اینکه ما یک برنامه بلند مدت منظور از بلند مدت نه برنامه 15 ساله و 20 ساله یک برنامه حداقل چهار، پنج ساله داشته باشیم که در آن مشخص باشد که این حوزه موسیقی تکلیفش چیست؟ ما بالاخره میخواهیم به موسیقی بپردازیم؟ بالاخره این بچه من می‌تواند آموزش موسیقی ببیند یا نمی‌تواند. بلاخره ما در این جامعه موزیسین میخواهیم یا نمی‌خواهیم؟ فردا نگوییم که موزیسین چه گلی بر سر من زده. میخواهیم؟ یا نمی‌خواهیم؟ این تکلیفش مشخص بشود.
و اگر میخواهیم ساز و کارش را مشخص کنیم. صدا و سیما چه باری باید از این بردارد؟ جشنواره‌ها چه بخشی از این را باید بر دوش بشکند؟ آموزشگاه‌های موسیقی ما چه؟
ببینید به یک عزیزی که مشاور وزیر ارشاد سابق بودند گفتم شما می‌دانید چند آموزشگاه هنری داریم؟ مثلا چه دوره آموزشی الان در آموزشگاه‌ها ارایه میشود؟ در آن دوره‌ها چه تعداد هنرجو داریم؟ گفت به ما چه ربطی دارد؟ ما چرا باید بدانیم؟ خوب ببینید اصلا برخی تفکر اینکه برنامه داشته باشیم ندارند بعد نشسته‌اند در یک حوزهای که می‌خواهد به آقای وزیر ارشاد مشورت دهد که در حوزه فرهنگ و هنر تصمیم درست بگیرد.
مجری: بسیار عالی. سپاسگزار از شما. شب شما بخیر لطف کردید انشاالله فرصتی باشد باز در خدمتتان باشیم. با موسیقی شما با شنوندگان عزیز خداحافظی می‌کنیم. .
